Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία εξαιρετικά δύσκολη ηθικά πρόκληση στην πανδημία: να επεκτείνει τους εμβολιασμούς στα παιδιά ή να δωρίσει δόσεις στις χώρες ανά τον κόσμο που το έχουν ανάγκη;
Όπως αναφέρει σε άρθρο του το Politico, μέχρι στιγμής, καμία χώρα της ΕΕ δεν έχει δεσμευτεί να καθυστερήσει τους εμβολιασμούς στα παιδιά και να στείλει αυτά τα εμβόλια αλλού, παρά το γεγονός ότι η πανδημία εξακολουθεί να μαίνεται σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Ασίας και της Νότιας Αμερικής.
Αντ ‘αυτού, μετά από έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων του εμβολίου BioNTech / Pfizer για παιδιά ηλικίας 12-16 ετών, χώρες σε ολόκληρο το μπλοκ ετοιμάζονται να ξεκινήσουν τον εμβολιασμό των εφήβων τους, με αρκετές χώρες της ΕΕ να έχουν ημερομηνία έναρξης αυτόν τον μήνα. Αυτή η κίνηση φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με την καθοδήγηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης & Ελέγχου Νόσων (ECDC), το οποίο δήλωσε την Τρίτη ότι «ζητήματα ισότητας σχετικά με τη διαθεσιμότητα και την πρόσβαση εμβολίων πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά όταν αποφασίζεται η επέκταση του εμβολιασμού COVID-19 σε ομάδες με χαμηλότερο κίνδυνο “σοβαρής” νόσου».
Η Γερμανία σχεδιάζει να ανοίξει ραντεβού σε παιδιά ηλικίας 12 ετών και άνω στις 7 Ιουνίου, με τη Γαλλία να κάνει το ίδιο από τις 15 Ιουνίου. Η Λιθουανία ελπίζει να ξεκινήσει αυτόν τον μήνα για πάνω από 16, και οι παιδίατροι της Ιταλίας ετοιμάζονται επίσης να επεκτείνουν τους εμβολιασμούς σε μικρότερες ηλικίες.
Την Παρασκευή, η ρυθμιστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου ενέκρινε το εμβόλιο για παιδιά ηλικίας 12 ετών και άνω, αλλά η επιτροπή των επιστημόνων που συμβουλεύει την κυβέρνηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να διατεθούν τα εμβόλια δεν έχει ακόμη εκδώσει συστάσεις.
Σε άλλα μέρη του κόσμου, τέτοια σχέδια μοιάζουν με ένα μακρινό όνειρο. Πολλές χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα δεν έχουν ακόμη εμβολιάσει ακόμη ούτε το 1% του πληθυσμού τους. Η Κένυα, με πληθυσμό άνω των 50 εκατομμυρίων, δεν είχε χορηγήσει 1 εκατομμύριο εμβόλια μέχρι τις 2 Ιουνίου. Η Νιγηρία – με πληθυσμό άνω των 200 εκατομμυρίων – μόλις πέρασε το όριο των 2 εκατομμυρίων δόσεων.
Για την Keymanthri Moodley, διευθυντή του Κέντρου Ιατρικής Ηθικής και Νομικής στο Πανεπιστήμιο Stellenbosch της Νότιας Αφρικής, είναι απλά μαθηματικά.
Παίρνει το παράδειγμα των ΗΠΑ, όπου τα παιδιά ηλικίας 12 ετών και άνω μπορούν να μεταβούν στο τοπικό φαρμακείο τους και να πάρουν το εμβόλιο BioNTech / Pfizer. Υπάρχουν περίπου 25 εκατομμύρια παιδιά σε αυτήν την ομάδα, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζονται περίπου 50 εκατομμύρια δόσεις για πλήρη κάλυψη – χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν ότι το εμβόλιο μπορεί να εγκριθεί για μικρότερα παιδιά αργότερα αυτό το έτος. Αυτές οι 50 εκατομμύρια δόσεις μπορούν να συγκριθούν με τον συνολικό αριθμό δόσεων που χορηγούνται σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο: 33 εκατομμύρια.
«Πρόκειται για ληστεία της παγκόσμιας δεξαμενής εμβολίων», δήλωσε η Moodley.
Εντούτοις, υπάρχουν άλλες απόψεις που επισημαίνουν ότι δεν είναι εξίσου απλό να εμβολιαστεί ένας Αμερικανός έφηβος και ένας εργαζόμενος στον τομέα της υγείας στη Γκάνα. Η αλυσίδα εφοδιασμού, η πολυπλοκότητα της εφαρμογής εκστρατειών εμβολιασμού, οι ημερομηνίες λήξης και η επιστήμη καθιστούν τα πράγματα πιο περίπλοκα.
Η επιστήμη του εμβολιασμού παιδιών
Ενώ οι επιστήμονες (και οι κυβερνήσεις) συμφωνούν σε γενικές γραμμές σχετικά με τη σημασία του εμβολιασμού των ενηλίκων, δεν είναι τόσο ξεκάθαρο όταν πρόκειται για εμβολιασμό παιδιών. Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen έθιξε αυτό το δίλημμα όταν δήλωσε πρόσφατα ότι ο εμβολιασμός παιδιών δεν είναι «πολιτική απόφαση, είναι σαφώς μια τεκμηριωμένη επιστημονική απόφαση».
Αλλά στο Ηνωμένο Βασίλειο, φαίνεται ότι οι επιστημονικοί σύμβουλοι της κυβέρνησης λένε το αντίθετο και επιρρίπτουν τις ευθύνες τους πολιτικούς. Και ορισμένοι ειδικοί στον τομέα της δημόσιας υγείας διστάζουν.
Η επιβολή ανοσοποίησης στα παιδιά εάν δεν είναι πραγματικά απαραίτητο θα ήταν «κάτι λάθος», δήλωσε ο Adam Finn, μέλος της επιτροπής που κάνει συστάσεις για τον εμβολιασμό και καθηγητής παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. Είπε στο Times Radio τη Δευτέρα ότι η επιτροπή «χρειάζεται πραγματικά λίγα περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία για το θέμα αυτό πριν μπορέσει να δώσει σαφείς συμβουλές».
Η έρευνα έχει καταστήσει σαφές ότι τα παιδιά είναι πολύ λιγότερο πιθανό να αρρωστήσουν σοβαρά με την COVID-19 και ότι ο θάνατος είναι σπάνιος. Αλλά υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που αρρωσταίνουν βαριά, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης του λεγόμενου παιδιατρικού φλεγμονώδους συνδρόμου πολλαπλών συστημάτων, το οποίο είναι «κρίσιμη, σοβαρή κατάσταση», εξήγησε η Verina Wild, καθηγήτρια ιατρικής ηθικής στο Πανεπιστήμιο του Άουγκσμπουργκ.
Επιπλέον, όπως υπάρχουν ενήλικες με συννοσηρότητες για τους οποίους πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα εμβόλια, υπάρχουν και παιδιά που μπορεί να χρειάζονται νωρίτερα προστασία, σύμφωνα με την Moodley. «Δεν αφορά μόνο την εξέταση της ηλικίας, αλλά και την εξέταση της διαστρωμάτωσης του κινδύνου για τις διάφορες ηλικιακές ομάδες», είπε.
Παρόλες αυτές τις εξαιρετικές περιπτώσεις, το «επιχείρημα για τον εμβολιασμό των παιδιών δεν είναι 100% σαφές εάν κοιτάξετε μόνο τις μεμονωμένες περιπτώσεις» δήλωσε η Wild. Η δήλωση αυτή αντικατοπτρίζει την καθοδήγηση του ECDC ότι τα μεμονωμένα άμεσα οφέλη από τον εμβολιασμό των παιδιών αναμένεται να είναι περιορισμένα σε σύγκριση με αυτά των ηλικιωμένων.
Τι γίνεται όμως αν τα παιδιά θα μπορούσαν να βοηθήσουν μια χώρα να φτάσει στην ανοσία της αγέλης;
Οι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν ότι αυτό εξαρτάται όπου ο εμβολιασμός παιδιών μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας. Θα εξαρτηθεί τελικά από το ποσοστό του πληθυσμού που πρέπει να εμβολιαστεί για να φτάσει στην ανοσία, δήλωσε η Anita Shet, διευθύντρια της υγείας των παιδιών στο Διεθνές Κέντρο Πρόσβασης Εμβολίων και ανώτερηεπιστήμονας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Johns Hopkins.
Οι εκτιμήσεις της κάλυψης εμβολιασμού που απαιτούνται ποικίλλουν από 60 έως 90%, σημειώνει – και αν πλησιάζει το 90 τοις εκατό, τα παιδιά που θα λάβουν το εμβόλιο θα διαδραματίσουν ζωτικής σημασίας ρόλο.
Οι μεταλλάξεις
Υπάρχει ένας άλλος τομέας όπου ο εμβολιασμός παιδιών μπορεί να είναι σημαντικός – η εξάλειψη των μεταλλάξεων του ιού.
Όταν ο ιός αφήνεται να εξαπλωθεί σε μεγάλο βαθμό, εμφανίζονται νέες παραλλαγές. Ένα αντίμετρο, λοιπόν, είναι να «εμβολιαστούν και να προστατευθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι μέσα σε έναν πληθυσμό, ώστε ο ιός να έχει λιγότερο χώρο να αναπτυχθεί», δήλωσε η Shet. «Αυτό σημαίνει, εμβολιασμοί ανεξαρτήτως ηλικίας».
Εάν οι νέες παραλλαγές μπορούν να εξαλειφθούν σε χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, πρόσθεσε η Shet, «αυτό ωφελεί ολόκληρο τον κόσμο».
Συμπτωματικά, είναι το ίδιο επιχείρημα με αυτό για τη δωρεά αυτών των δόσεων που προορίζονται για παιδιά σε άλλες χώρες.
«Κάθε χώρα θέλει να εμβολιάσει όλους για να διατηρήσει ολόκληρη τη χώρα ασφαλή», δήλωσε ηMoodley. «Αλλά δεν πρόκειται για μόλυνση που περιορίζεται σε συγκεκριμένες χώρες, είναι μια παγκόσμια πανδημία – οπότε η διατήρηση μιας χώρας με 100% ανοσοποιήση δεν είναι η λύση.»
Ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Tedros Adhanom Ghebreyesus, προειδοποίησε επίσης ότι εάν ο ιός εξαπλωθεί οπουδήποτε, «έχει περισσότερες ευκαιρίες να μεταλλαχθεί και ενδεχομένως υπονομεύει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων παντού», προειδοποιώντας για ανακοπή της όποιας προόδου έχει γίνει μέχρι τώρα.
Ο Tedros υπήρξε μία από τις πιο δυνατές φωνές σε αυτό το στρατόπεδο. «Χώρες που εμβολιάζουν παιδιά και άλλες ομάδες χαμηλού κινδύνου το κάνουν τώρα σε βάρος των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και των ομάδων υψηλού κινδύνου σε άλλες χώρες», είπε στις 24 Μαΐου.
Στην Ινδία, η οποία έχει καταστραφεί από την τελευταία αύξηση των κρουσμάτων και το σφοδρό κύμα της πανδημίας, οι δωρεές εμβολίων που προορίζονται για εφήβους στις Η.Π.Α. θα μπορούσαν να παρέχουν ζωτική προστασία στον πληθυσμό και «να βοηθήσουν να σώσουμε ζωές γρήγορα», υποστήριξαν πρόσφατα αρκετοί ερευνητές.
Η Shet, αντίθετα, παίρνει μια κάπως διαφορετική στάση, υποστηρίζοντας ότι δεν είναι «δίκαιη ερώτηση» να ρωτήσουμε εάν οι πλούσιες χώρες θα πρέπει να δώσουν δόσεις παρά να εμβολιάσουν τα παιδιά τους. Τα εμβόλια μπορεί να είναι περιορισμένα, αλλά αυτό δεν είναι ολόκληρη η εικόνα.
Πρώτον, υπάρχουν οι δυσκολίες στη διανομή του BioNTech / Pfizer – το μοναδικό εμβόλιο που μπορεί να δοθεί στα παιδιά – λόγω των απαιτήσεων αποθήκευσης σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι κατάλληλο για όλα τα μέρη του πλανήτη.
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι χώρες κατά τη διάθεση των εμβολίων έγιναν επίσης σαφείς πρόσφατα όταν αρκετές χώρες έπρεπε να καταστρέψουν τα εμβόλια ή να τα επιστρέψουν αφού δεν μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν πριν από τις ημερομηνίες λήξης τους. Οι λόγοι για την αδυναμία τους να διανείμουν τα εμβόλια εγκαίρως είναι περίπλοκοι, αλλά μερικοί περιλαμβάνουν την έλλειψη πόρων, τους εμβολιαστές και την κατάλληλη εκπαίδευση για την υποστηριχθεί η εμβολιαστική εκστρατεία.
Η Shet επισημαίνει επίσης ότι ορισμένες πλούσιες χώρες είναι πλέον σε θέση να εμβολιάσουν εγχώρια και παγκόσμια. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες εμβολιάζουν τα παιδιά τους, σχεδιάζουν επίσης τη δωρεά δόσεων και έχουν καθορίσει το σχέδιό της για το πού θα πάνε τα πρώτα 25 εκατομμύρια.
Εν τω μεταξύ, η ΕΕ έχει δεσμευτεί να δωρίσει 100 εκατομμύρια εμβόλια: η Γαλλία και η Γερμανία προσφέρουν 30 εκατομμύρια, η Ισπανία 22,5 εκατομμύρια, η Ιταλία έχει δεσμευτεί για15 εκατομμύρια, το Βέλγιο δωρίζει 4 εκατομμύρια, η Δανία και η Σουηδία έχουν 3 εκατομμύρια, και Η Ρουμανία δίνει 2 εκατομμύρια.
Καθυστέρηση ενός χρόνου
Αυτό που επισημαίνει το Politico, είναι μια «άβολη αλήθεια» για την Ευρώπη: το ηθικό δίλημμα που αντιμετωπίζει τώρα θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
Μια πραγματικά παγκόσμια εκστρατεία ήταν ο στόχος του COVAX: Να έχετε μια τεράστια δεξαμενή εμβολίων και να διανεμηθούν δίκαια, σύμφωνα με τις ομάδες κινδύνου, σε όλο τον κόσμο.
Το σχέδιο ήταν ότι όταν ο κόσμος αντιμετώπιζε περιορισμένη προσφορά εμβολίων, οι χώρες θα έπαιρναν αρκετές δόσεις για το 20% του πληθυσμού τους – καλύπτοντας τις ομάδες προτεραιότητας των ηλικιωμένων, των πρώτων βοηθών και των ατόμων με συννοσηρότητα. Η δεύτερη φάση είχε ως στόχο να στοχεύσει χώρες με ευάλωτα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και ιδιαίτερα υψηλούς αριθμούς λοιμώξεων με κορωνοϊό.
Ενώ οι πλούσιες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της ΕΕ, στον COVAX, δεν βασίστηκαν σε αυτό για να κόψουν συμφωνίες για εμβόλια, προτιμώντας αντ ‘αυτού να συνάψουν τις δικές τους συμφωνίες με τους παρασκευαστές εμβολίων. Αυτό σήμαινε ότι ο COVAX ήταν απλώς ένας από τους… πολλούς που περίμεναν στην ουρά για να δόσεις εμβολίων από τις φαρμακευτικές.
Ο Tedros του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχει πει ότι οι διμερείς συμφωνίες που προέκυψαν αύξησαν τις τιμές και ήταν μια προσπάθεια να «παρακάμψουμε την ουρά».
«Θα έπρεπε να είχαμε ένα παγκόσμιο σχέδιο διανομής από την αρχή», δήλωσε η Wild, καθηγητής ιατρικής δεοντολογίας. «Θα ήταν πολύ λογικό να εμβολιαστούν οι ηλικιωμένοι και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης πρώτα παγκοσμίως και στη συνέχεια να κινηθούν οι εμβολιασμοί προς τα κάτω.»
Η Wild τονίζει ότι υποστηρίζει σθεναρά το επιχείρημα για τον εμβολιασμό των εργαζομένων στον τομέα της υγείας πριν από τα παιδιά στην Ευρώπη. Ωστόσο, επισημαίνει επίσης ότι είναι αξιοσημείωτο ότι η συζήτηση ξεκίνησε μόλις τώρα. «Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε αυτήν τη συζήτηση πολύ, πολύ νωρίτερα», είπε.
