Σέργιος Γκάκας: «Η Τέχνη αποτελεί δημόσιο αγαθό και καμία/κανείς δεν αποκλείεται από την ευκαιρία να παρακολουθήσει το Φεστιβάλ μας»
Πανθομολογείται ότι το «Φεστιβάλ Ρεματιάς» κατέχει περίοπτη θέση, ανάμεσα στα δεκάδες που διοργανώνονται στη διάρκεια του καλοκαιριού, στην Αττική. Με ξεχωριστή φυσιογνωμία, προσανατολισμένη, όχι μόνο σε υψηλής αισθητικής εκδηλώσεις, αλλά και στην κοινωνική αλληλεγγύη, συζητιέται ιδιαίτερα, αποτελώντας για χρόνια «talk of the town», προσελκύοντας χιλιάδες θεατών, με τις περισσότερες βραδιές να είναι sold out.
Όλα ξεκίνησαν το 1982, πριν ακόμα θεσμοθετηθεί το Φεστιβάλ, με την πρώτη παράσταση που δόθηκε στη Ρεματιά και ήταν ο «Ματωμένος Γάμος», του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, σε σκηνοθεσία του Σπύρου Βραχωρίτη, όπως θυμάται ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Χαλανδρίου, Σέργιος Γκάκας. Από τότε κύλησε πολύ νερό στ΄ αυλάκι της Ρεματιάς, νερό που από πέρσι, πιο δειλά, φέτος με πιο πλούσια ροή, απλώνεται και αρδεύει γειτονιές της πόλης.
Με προσεκτικές κινήσεις, τώρα που μιας μορφής κανονικότητα μοιάζει να επιστρέφει, ύστερα από την λαίλαπα της πανδημίας, θα ομορφύνει « κάτι νύχτες με φεγγάρι», στον πανέμορφο χώρο της Ρεματιάς, που είναι ένα «νησί» ηρεμίας, μέσα στο πέλαγος των άγριων πολυκατοικιών της Αθήνας. Το καλοκαίρι εδώ- από τα μέσα, Ιουνίου, μέχρι την εκπνοή του Σεπτέμβρη- είναι διαφορετικό. Οι «Νύχτες Αλληλεγγύης», οι ξεχωριστές παραστάσεις, συναυλίες, οι εκδηλώσεις με μεγάλα ονόματα «βαριά σαν ιστορία», αγκαλιασμένα με σχήματα και ελπιδοφόρες προτάσεις νέων ανθρώπων, η μόνιμη φροντίδα για Άτομα με Αναπηρίες, το νοιάξιμο για τους/ ευάλωτους/ευάλωτες οικονομικά δημότες/δημότισσες, ο δεκαπλασιασμός του προϋπολογισμού του Φεστιβάλ από την Δημοτική Αρχή, τα τελευταία οχτώ χρόνια, δίνουν τον τόνο σ΄αυτήν την πολιτιστική…πανδημία, που χαιρόμαστε να βλέπουμε να εξαπλώνεται.
Διαβάστε παρακάτω τη συνέντευξη που παραχώρησε ο αντιδήμαρχος πολιτισμού και διοικητικών υπηρεσιών του Δήμου Χαλανδρίου, Σέργιος Γκάκας, στην ιστοσελίδα «www.enypografa.gr» και τον δημοσιογράφο Θάνο Σταθόπουλο, για να δείτε ποιά μεγάλα ονόματα θα απολαύσουμε φέτος στο Φεστιβάλ, που απλώνεται από το… Κολοράντο και το Μανχάιμ, μέχρι το Χαλάνδρι μας. Η πτήση (ελπίζουμε ότι θα) είναι χωρίς αναταράξεις. Απογειωνόμαστε!
«Προβληματιστήκαμε πολύ έντονα το καλοκαίρι του 2020, αν θα πραγματοποιήσουμε το Φεστιβάλ μας», θυμάται ο κ. Γκάκας. «Ωστόσο, όταν επιτράπηκαν οι εκδηλώσεις σε ανοιχτούς χώρους με 50% πληρότητα, αποφασίσαμε να το τολμήσουμε. Συνεργαστήκαμε με μία ΚΟΙΝΣΕΠ που ανέλαβε την ταξιθεσία,τον έλεγχο τήρησης των μέτρων προστασίας κ.λπ., και κατορθώσαμε να πραγματοποιήσουμε γύρω στις 30 εκδηλώσεις», συνεχίζει ο ίδιος, προσθέτοντας: «Το επαναλάβαμε και το 2021, διατηρώντας στο 50% την πληρότητα( παρά το γεγονός ότι είχαμε δικαίωμα να την αυξήσουμε), προκειμένου να μην δημιουργηθούν προβλήματα».
Και όντως, όπως σημειώνει, όχι μόνο όλα πήγαν μια χαρά, αλλά και ο κόσμος εκδήλωσε τη μεγάλη του χαρά που κατάφερε να βγει έξω και να απολαύσει μια μουσική συναυλία ή μια παράσταση, σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο.
«Τολμήσαμε και λειτουργήσαμε το Θέατρο στην πανδημία και δώσαμε διέξοδο στον κόσμο σε μια δύσκολη συγκυρία».
Επιστροφή στην κανονικότητα και «εκτόξευση» προτάσεων
Φέτος, όλα δείχνουν να επιστρέφουν εκεί που τ’… αφήσαμε. Το Θέατρο θα λειτουργήσει με 100% πληρότητα, προφανώς χωρίς μάσκες, αν και θα υπάρχει πάλι η φροντίδα για την ταξιθεσία και ό,τι άλλο χρειαστεί, για να μην υπάρξει οποιοδήποτε πρόβλημα.
Επίσης, ο Δήμος θα παραχωρεί δωρεάν το Θέατρο και φέτος, στα σχήματα που θα πραγματοποιήσουν εκδηλώσεις με εισιτήριο, προκειμένου να ενισχύσει έναν κλάδο που πληγώθηκε βαριά από την πανδημία, όπως εξηγεί ο κ. Γκάκας. Εξάλλου, όπως σπεύδει να προσθέσει, οι συγκεκριμένες εκδηλώσεις δεν είναι περισσότερες από 7 με 8, σε σύνολο πάνω από 80, που προγραμματίζονται τη φετινή περίοδο.
Στην πραγματικότητα, άλλος είναι ο «πονοκέφαλος» για τους διοργανωτές, όπως πχ το πώς θα επιλέξουν τις κατάλληλες εκδηλώσεις, ανάμεσα στις περίπου 450 προτάσεις που έχουν υποβληθεί ,για να ενταχθούν στις 40 ημέρες που διαρκεί το Φεστιβάλ. Βλέπετε, η επιστροφή στην κανονικότητα οδήγησε και στην «εκτίναξη» του ενδιαφέροντος και μάλιστα με προτάσεις οι περισσότερες από τις οποίες, όπως σημειώνει ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού, είναι πολύ αξιόλογες. Όμως, μόλις το περίπου 7% θα «λάβει το πράσινο φως», αφού ο προϋπολογισμός είναι συγκεκριμένος, όπως επίσης και οι ημέρες του Φεστιβάλ.
Από ποιους και με ποιο κριτήριο γίνεται, ωστόσο, η επιλογή των προτάσεων που έχουν υποβληθεί; Όπως εξηγεί ο κ. Γκάκας το καθήκον της επιλογής έχει αναλάβει μία επιτροπή του Δήμου, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι απ’ όλες τις παρατάξεις του Δημοτικού Συμβουλίου. Τα συγκεκριμένα μέλη μελετούν τις προτάσεις που υποβάλλονται και στο τέλος καταλήγουν σε εκείνα τα σχήματα που θα εμφανιστούν στο φιλόξενο Ευριπίδειο Θέατρο της Ρεματιάς.
Αναφορικά με τα κριτήρια, αυτά έχουν να κάνουν τόσο με την πρωτοτυπία των προτάσεων, την αξιοπιστία του καλλιτέχνη και του παραγωγού, τη διαθεσιμότητα των σχημάτων, που πρέπει να «κουμπώνει» με τις διαθέσιμες ημέρες, όσο και με κάποιες οικονομικές, αλλά και πολιτικές επιλογές…
Για παράδειγμα, όπως μας λέει ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού, υπάρχει ένα συγκεκριμένο ποσό προϋπολογισμού για το Φεστιβάλ, το οποίο αν και η παρούσα διοίκηση έχει σχεδόν δεκαπλασιάσει τα τελευταία 8 χρόνια, και πλέον υπερβαίνει τα 100.000 ευρώ, παραμένει δεσμευτικό ως προς το είδος των εκδηλώσεων που μπορεί να καλύψει. Έτσι, στην παρούσα φάση επιλέγεται να υπάρχει μεγαλύτερη κατανομή σε σχήματα χαμηλότερου κόστους, προκειμένου να δίνεται η ευκαιρία σε όσο το δυνατόν περισσότερους καλλιτέχνες να συμμετάσχουν.
Επίσης, ένα ακόμη κριτήριο είναι η διαχρονική επιλογή του Δήμου να στηρίζει νέους καλλιτέχνες, ξέχωρα από τη διοργάνωση Our Festival, που έχει επίσης τη θέση της στο Φεστιβάλ της Ρεματιάς, πιστεύοντας ότι θα πρέπει να τους δοθεί η ευκαιρία να εκφραστούν και να εκτεθούν σε ένα μεγαλύτερο κοινό…
Όσο για την κριτική που ασκείται μερικές φορές ότι στο συγκεκριμένο Θέατρο δεν βλέπουμε-ακούμε τα «μεγάλα ονόματα», ο κ. Γκάκας εξηγεί: «Υπάρχουν δύο λόγοι γι’ αυτό. Ο ένας είναι οικονομικός. Το Θέατρό μας έχει συγκεκριμένη χωρητικότητα 600 ατόμων, που μπορεί να φθάσει τα 1.000 με τους/τις όρθιους/όρθιες. Το συγκεκριμένο μέγεθος δεν εξυπηρετεί κάποια μεγάλα σχήματα, οπότε δεν συμμετέχουν. Ένας δεύτερος λόγος είναι η δική μας οπτική ότι τα λεγόμενα μεγάλα ονόματα μπορεί να τα απολαύσει κάποιος παντού, ενώ στο Θέατρο της Ρεματιάς θα πρέπει να δίνεται χώρος και για άλλα σχήματα»…
Μια… γεύση από το φετινό πρόγραμμα
Τι να περιμένουμε, όμως, από το φετινό πρόγραμμα εκδηλώσεων στο Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς Χαλανδρίου;
«Είναι επιλογή του Δήμου να στηρίζει τους νέους καλλιτέχνες. Πρέπει να δοθεί και σε αυτούς μια ευκαιρία».
Πρώτ’ απ’όλα, όπως μας είπε ο κ. Γκάκας θα υπάρξουν 6 με 7 εκδηλώσεις που θα εστιάζουν στα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Επίσης, θα υπάρξει μια συναυλία-αφιέρωμα στον Σταύρο Ξαρχάκο, «έναν από τους λίγους εν ζωή μεγάλους συνθέτες μας», στην οποία θα συμμετάσχει και η Φιλαρμονική του Δήμου.
Μεγάλο αφιέρωμα στον Γρηγόρη Μπιθικώτση, στις 3 Ιουλίου, σε μια συναυλία με τα παιδιά του, Γρηγόρη και Άννα. Θα έχουν προηγηθεί στα τέλη Ιουνίου τα αποκαλυπτήρια μιας στήλης προς τιμήν του σε πλατεία της Τούφας, η οποία θα λάβει και το όνομά του, αφού εκεί ήταν η γειτονιά του.
Παράλληλα, τον Ιούνιο και τον Αύγουστο θα παρακολουθήσουμε στο Θέατρο τις Συμφωνικές Ορχήστρες Νέων του Κολοράντο και του Μανχάιμ.
Ξεχωριστή θα είναι η βραδιά για την Αρλέτα, όπου για πρώτη φορά θα παρουσιαστεί στο κοινό το αρχείο της.
Από εκεί και πέρα, φιλόξενο χώρο στο Θέατρο Ρεματιάς θα βρουν, και μάλιστα με χορηγία του Δήμου, σύλλογοι της περιοχής, όπως οι Αρκάδες, η Ένωση Παλαιών Προσκόπων, ο σύλλογος «ΑΡΓΩ», το Θεατρικό Εργαστήρι Χαλανδρίου, το Ίδρυμα Ζήση κ.ά.
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ θα «τρέξει» και σειρά άλλων εκδηλώσεων στην πόλη, όπως ρεμπέτικες βραδιές, διήμερο κουκλοθεάτρου, με σχήματα και από το εξωτερικό, παραστάσεις Καραγκιόζη, αλλά και ένα διήμερο στην κεντρική πλατεία, με τραγούδια που γράφτηκαν για πλατείες, καθώς και πεζά, ποιήματα και μουσική του Νικόλα Άσιμου, του Παύλου Σιδηρόπουλου και της Κατερίνας Γώγου.
Αλληλεγγύη και κοινωνική ευαισθησία
Η σημερινή διοίκηση του Δήμου Χαλανδρίου έχει συνδυάσει το πολιτιστικό προϊόν του Φεστιβάλ με την έννοια της αλληλεγγύης. Ρωτήσαμε τον κ. Γκάκα να μας εξηγήσει γιατί υπήρξε το συγκεκριμένο «πάντρεμα».
«Αυτό ξεκίνησε από μια πραγματική ανάγκη. Το 2014, με έντονα τα σημάδια της οικονομικής κρίσης, τα νέα αιτήματα προς το Κοινωνικό Παντοπωλείο του Δήμου για βοήθεια σε τρόφιμα και είδη πρώτης διαρκώς αυξάνονταν. Η αντίληψή μας ήταν πως αφού η Τέχνη αποτελεί δημόσιο αγαθό, δεν θα έπρεπε να αποκλειστεί ούτε ένας/μια συμπολίτης/συμπολίτις μας από την ευκαιρία να παρακολουθήσει το Φεστιβάλ μας. Έτσι, αντί εισιτηρίου, ζητήσαμε τη συνδρομή τους σε ό,τι μπορούσε ο/η καθένας/καθεμία να προσφέρει για το Κοινωνικό Παντοπωλείο μας. Και η ανταπόκριση ήταν συγκινητική, καλύπτοντας ένα σημαντικό κομμάτι των αναγκών».
«Ωστόσο, τα δύο τελευταία χρόνια, καθώς αυξήθηκε η χρηματοδότηση των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου, αλλά και ενισχύθηκε το κομμάτι των χορηγιών από πλευράς ιδιωτών, τα τρόφιμα που συγκεντρώθηκαν κατά τις εκδηλώσεις στο πλαίσιο του Φεστιβάλ προσφέρθηκαν στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών. Όσο για φέτος, οι πρώτες σκέψεις είναι να προωθηθούν σε πρόσφυγες από την Ουκρανία ή οπουδήποτε αλλού χρειαστεί».
Το Φεστιβάλ της Ρεματιάς, όμως, δείχνει το φιλικό πρόσωπό του και προς τους Ανθρώπους με Αναπηρία. Και πρώτα απ’ όλα μέσα από την προσβασιμότητα που προσφέρει στα συγκεκριμένα άτομα, διαθέτοντας ειδικές διαγραμμισμένες θέσεις για αμαξίδια, αλλά και άλλες παροχές.
«Την ίδια στιγμή, τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να πραγματοποιούνται εκδηλώσεις προσβάσιμες και ως προς το περιεχόμενο. Δηλαδή, να υπάρχει μία διερμηνεία στην ελληνική νοηματική, είτε με διερμηνέα είτε με υπότιτλους. Μάλιστα, στο συγκεκριμένο Θέατρο έγινε και η πρώτη συναυλία του Αλκίνοου Ιωαννίδη, η οποία ήταν καθολικά προσβάσιμη σε όλους/όλες (ακουστική περιγραφή, διερμηνεία και υπότιτλοι), με τη συνεργασία της Κίνησης Αναπήρων Καλλιτεχνών.
Βέβαια, η προσπάθεια δεν είναι και τόσο εύκολη- αφ’ ενός, διότι δεν μπορεί να γίνει σε όλες τις εκδηλώσεις καθώς απαιτείται ειδική προετοιμασία και συνεννόηση με τα καλλιτεχνικά σχήματα- αφ’ ετέρου υπάρχει το πρόβλημα ότι αρκετά άτομα με προβλήματα ακοής δεν γνωρίζουν την ελληνική νοηματική».
Τα μέτρα προστασίας
Το Θέατρο της Ρεματιάς πέρασε από μια μεγάλη περιπέτεια, τον Μάιο 2015, με την πυρκαγιά που σχεδόν το κατέστρεψε. Παραμένοντας μέσα σε έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο οικολογικά χώρο χρειάζεται ξεχωριστή φροντίδα και προστασία.
«Αφού η Τέχνη αποτελεί δημόσιο αγαθό δεν θα έπρεπε να αποκλειστεί κανένας/καμία συμπολίτης/συμπολίτις μας από την ευκαιρία να παρακολουθήσει το Φεστιβάλ μας».
«Στην κατεύθυνση αυτή υπάρχει 24ωρη φύλαξη από το τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου. Κάτι στο οποίο συνέβαλε και το γεγονός ότι τον χειμώνα του 2016 κάποιοι ασυνείδητοι κατέστρεψαν τα καμαρίνια, τα καμαράκια των ηλεκτρολόγων και άλλα υλικά, ενώ στον χώρο βρέθηκαν και σύνεργα χρήσης ναρκωτικών ουσιών.
Από εκεί και πέρα, κατά τη διάρκεια των συναυλιών με μεγάλη προσέλευση κοινού υπάρχει ασθενοφόρο στον χώρο, καθώς και απινιδωτής, με τον αντίστοιχο χειριστή που θα επέμβει αν -ο μοι γένοιτο- παραστεί ανάγκη.
Και βέβαια η υδροφόρα του Δήμου δεν λείπει ποτέ από τον περιβάλλοντα χώρο του Θεάτρου της Ρεματιάς του Χαλανδρίου για παν ενδεχόμενο…»
Ένα ακόμη νέο που μοιράστηκε μαζί μας ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού είναι οι εργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο στο Θέατρο και αφορούν κυρίως στο ξήλωμα του τσιμεντένιου δαπέδου του χώρου της σκηνής και την αντικατάστασή του με πατημένο χώμα, το οποίο θα έχει και την αρμόζουσα κλίση προκειμένου να μην λιμνάζουν τα νερά σε περίπτωση κάποιας καλοκαιρινής νεροποντής.
Το σύνθημα του φετινού Φεστιβάλ…
Λίγο πριν κλείσουμε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον κ. Γκάκα του ζητήσαμε εάν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σύνθημα για το φετινό Φεστιβάλ της Ρεματιάς.
Όπως μας είπε, το κεντρικό σύνθημα «Νύχτες Αλληλεγγύης» παραμένει, αλλά το υπο-σύνθημα των δύο τελευταίων ετών, που ήταν «Η Τέχνη μάς στηρίζει, στηρίζουμε την Τέχνη και τους ανθρώπους της», μάλλον θα αντικατασταθεί με κάποιο που θα παραπέμπει στον πόλεμο και την προσφυγιά.
Όμως, πέρα από τα συνθήματα, υπάρχει και η πραγματικότητα. Κι αυτή είναι ότι μία ολιγομελής ομάδα ανθρώπων παλεύει για μήνες ώστε να απολαμβάνουμε κάθε καλοκαίρι το συγκεκριμένο Φεστιβάλ. Η ανταμοιβή τους; Ίσως η πολυτιμότερη: η αναγνώριση του κόσμου που επισκέπτεται το Θέατρο της Ρεματιάς Χαλανδρίου. Και μόνο το γεγονός ότι η πληρότητα του Θεάτρου κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων κυμαίνεται κατά μέσο όρο κοντά στο 85% με 90% δείχνει την σχεδόν απόλυτη αποδοχή του Φεστιβάλ από τους Χαλανδραίους και όχι μόνο…
