Για όσους γεννήθηκαν μετά τις 11 Σεπτεμβρίου 2001, δεν υπάρχουν αναμνήσεις από εκείνη τη σκοτεινή μέρα για να διαμορφώσουν τις απόψεις τους. Υπάρχει μόνο εκπαίδευση – η επίσημη και η άτυπη.
Με την τρομοκρατική επίθεση και τους πολέμους που ακολούθησαν να έχουν περάσει στη σφαίρα της ιστορίας οι New York Times ρώτησαν μαθητές από 12 χώρες τη γνώμη τους για όσα διδάχτηκαν, σχετικά με την τρομοκρατική επίθεση και τους πολέμους που ακολούθησαν.
Από τη Μόσχα στο Μανχάταν, από το Καράτσι στο Καράκας, από το Βερολίνο στη Βαγδάτη, οι μαθητές έχουν τελείως διαφορετικές οπτικές για την τρομοκρατία, το Ισλάμ, τον πόλεμο και αλλά και την δύναμη των ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο,
Πάντως, η κοινή συνισταμένη ήταν μία: Από όσα έμαθαν έλειπε «το βάθος».Τα παιδιά θέλουν να μάθουν περισσότερα.
Τα σχολεία σε όλο τον κόσμο διαφέρουν πολύ στην προσέγγισή τους στη διδασκαλία για την 11η Σεπτεμβρίου, αν το διδάσκουν καθόλου, αναφέρουν οι New York Times.
Η Μπιζ Χέρμαν, υποψήφιος διδάκτωρ πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϋ, έχει συγκεντρώσει 850 βιβλία από 90 χώρες.
Μία διαπίστωση είναι ότι Ιράν, Βενεζουέλα, Αίγυπτος, Συρία και Μοζαμβίκη είναι μερικές από τις χώρες που δεν αναφέρουν την επίθεση.
Στη Νέα Υόρκη και αλλού στις Ηνωμένες Πολιτείες, το πρόγραμμα σπουδών για εκείνη την ημέρα είχε εμφανώς συναισθηματική χροιά.. Οι μαθητές κλήθηκαν από τους δασκάλους τους να ερευνήσουν τα γεγονότα μέσα τις εμπειρίες των οικογενειών τους
Στην Αγγλία, οι περιγραφές της επίθεσης εμφανίζονται σε μία ενότητα σχολικού βιβλίου, σ με τίτλο “Terrorist Groups in Action”, η οποία διερευνά επίσης πώς η βρετανική κυβέρνηση χειρίστηκε τον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό.
Τα ισπανικά, τα γαλλικά και τα ρωσικά βιβλία κάνουν αναφορά στην11η Σεπτεμβρίου παράλληλα με τρομοκρατικές επιθέσεις που έπληξαν τους πολίτες τους.
Αλλά ορισμένες χώρες διδάσκουν στους μαθητές ότι τα γεγονότα εκείνης της ημέρας προσφέρουν ένα μάθημα ή ίσως μια προειδοποίηση, για τις παγκόσμιες δυνάμεις.
Οι φοιτητές της Νότιας Κορέας και της Ινδίας μαθαίνουν ότι η επίθεση στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου ταν συνέπεια της παγκοσμιοποίησης.
Πακιστανικό βιβλίο περιγράφει την επίθεση, η οποία άφησε σχεδόν 3.000 νεκρούς, ως «περιστατικό» και επικεντρώνεται στους κινδύνους που προέρχονται από την αμερικανική ηγεμονία.
Στην Κίνα, το εγχειρίδιο για την Σύγχρονη Παγκόσμια Ιστορία περιλαμβάνει μια φωτογραφία των δίδυμων πύργων που φλέγονται με την επισήμανση. «Καμία δύναμη δεν μπορεί να κυριαρχήσει στον κόσμο από μόνη της», αναφέρει.
«Τι είναι τα σχολικά βιβλία και σε τι χρησιμεύουν;» Ρωτάει η κ. Χέρμαν. «Φαίνεται απλό: ότι είναι για την εκπαίδευση των παιδιών. Αλλά στην πραγματικότητα είναι για τον καθορισμό εθνικών ατζέντων, για την κοινή χρήση μιας συγκεκριμένης αφήγησης »
Πώς μαθαίνουν για την 11η Σεπτεμβρίου
«Πολλοί άνθρωποι που γεννήθηκαν μετά τις 11 Σεπτεμβρίου μαθαίνουν για εκείνη την ημέρα σε νεαρή ηλικία, αλλά το πώς αυτό συμβαίνει ποικίλλει. Κάποιοι βλέπουν ντοκιμαντέρ για την επίθεση, αλλά άλλοι το συναντούν στο YouTube ή ακούνε μια τυχαία παρατήρηση που τους βάζει σε μια πορεία για να μάθουν περισσότερα» αναφέρουν οι NYT.
«Πολλοί από τους μαθητές που πήραμε συνέντευξη είπαν ότι είχαν ακούσει για πρώτη φορά για την 11/9 από τους ενήλικες, οι οποίοι όμως μιλούσαν αποστασιοποιημένα “λες και είχαν ξεχάσει ότι ζούσαν όταν έγινε η επίθεση . Όταν τους ζητήθηκαν περισσότερες πληροφορίες, οι ενήλικες τους έδιναν απλώς μια βασική περιγραφή των γεγονότων
Αυτό που θυμούνται είναι οι εικόνες.
“Όταν βλέπετε τις αρχειακές εικόνες, σας αρέσει: Πώς είναι δυνατόν;” είπε η Noémi Grette, 18 ετών, πρόσφατη απόφοιτος λυκείου από το Μπορντό στη Γαλλία.
Αλλά οι φωτογραφίες και το βίντεο αφήνουν τόσα πολλά αναπάντητα, λέει μαθητριας Λυκείου της στο Ciudad Los Teques της Βενεζουέλας.
«Τα ερωτήματα που έχω είναι: Πρώτον, γιατί ήταν τόσο εύκολο για τους Ταλιμπάν να καταλάβουν τέσσερα αεροπλάνα από τις ΗΠΑ;» είπε, ανακατεύοντας τους Ταλιμπάν με τους συμμάχους τους στην Αλ Κάιντα. «Και το άλλο ερώτημα που έχω είναι: Γιατί ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Αφγανιστάν;»
Ο αντίκτυπος
Όταν η γενιά μετά τις 11 Σεπτεμβρίου αξιολογεί τον αντίκτυπο της επίθεσης στη ζωή τους, συχνά επισημαίνει αυτό που βιώνει: οι μακρές αναμονές για να περάσουν από την ασφάλεια του αεροδρομίου, τα τσιμεντένια κολωνάκια μπροστά από τις δημόσιες πλατείες για να μπλοκάρουν ένα πιθανό φορτηγό βόμβα.
Αλλά για πολλούς μαθητές, τα όρια μεταξύ εκείνης της ημέρας και των πολέμων που ακολούθησαν είναι εξαιρετικά θολά
Ωστόσο, ενιοτε οι επιπτώσεις μπορεί να είναι βαθιά προσωπικές.
Ο 18χρονος Faisal Rehman είπε ότι η εισβολή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν οδήγησε τους Ταλιμπάν σε ασφαλή σπίτια στην παραμεθόρια περιοχή του Πακιστάν όπου ζούσε η οικογένειά του, αναγκάζοντάς τους να φύγουν για το Καράτσι.
Ο Mujtaba Ali al-Saadi, ένας 18χρονος ανώτερου λυκείου στη Βαγδάτη, είπε ότι αν δεν συνέβαιναν τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, «ο Σαντάμ Χουσεΐν θα ήταν ακόμα ανάμεσά μας».
«Η «αλλαγή καθεστώτος» τερμάτισε τη δικτατορία, σημείωσε, αλλά προκάλεσε επίσης περισσότερη τρομοκρατία στο Ιράκ.» Ο πατέρας του πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε το 2005 όταν ο Μουτζτάμπα ήταν ακόμα μικρό παιδί.
«Έπλενε το αυτοκίνητό του», θυμάται. «Στεκόμουν δίπλα του»…
Για άλλους, όπως η Dorea Nengese, 18 ετών, η οποία αποφοίτησε πρόσφατα από λύκειο του Ανατολικού Λονδίνου γεμάτο από μαθητές των οποίων οι οικογένειες μετανάστευσαν από το Αφγανιστάν, το Ιράν και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, την 11η Σεπτεμβρίου θα την θυμάται για πάντα ως μια σπίθα για αντι-ισλαμικές προκαταλήψεις και έντονες συζητήσεις.
Η θέση των ΗΠΑ στον κόσμο
Σχεδόν σε κάθε μάθημα που αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα σχολικά βιβλία σε πολλές χώρες δίνουν έμφαση στην αμερικανική στρατιωτική δύναμη. Ενίοτε γίνεται αναφορά επίσης ότι οι ΗΠΑ επιτέθηκαν στο Αφγανιστάν και το Ιράκ για να αποκτήσουν πετρέλαιο ή άλλους φυσικούς πόρους.
«Δεν ξέρω πολλά για τον πόλεμο μεταξύ Ιράκ και ΗΠΑ, αλλά ξέρω ότι, νομίζω, πολέμησαν για το πετρέλαιο και υπήρχαν πολλά χρήματα», δήλωσε η Jelena Marie Bielke, 16 ετών, στο Βερολίνο. «Και οι ΗΠΑ ήθελαν να πάρουν το πετρέλαιο».
Η αμερικανική απάντηση στις 11 Σεπτεμβρίου, είπε, έδειξε ότι οι Αμερικανοί « θέλουν δικαιοσύνη, αλλά με έναν πραγματικά περίεργο τρόπο – γιατί δεν είναι πραγματικά δικαιοσύνη να βομβαρδίζεις μια χώρα».
Σε γενικές γραμμές, μαθητές που γεννήθηκαν αμέσως μετά τις 11 Σεπτεμβρίου 2001, είπαν ότι θα ήθελαν το σχολείο τους να εμβαθύνει στο θέμα, και στο ιστορικό πλαίσιο που οδήγησε στην επίθεση .
«Αισθάνομαι χαμένος, γιατί μερικές φορές παρακολουθώ τις ειδήσεις και δεν καταλαβαίνω τίποτα που συμβαίνει», είπε μαθητής από τη Βραζιλία. «Και νομίζω ότι το σχολείο θα μπορούσε να με βοηθήσει σε αυτό, έχοντας περισσότερα μαθήματα για το τι συμβαίνει τώρα, και όχι μόνο για ό, τι συνέβη πριν από 300 χρόνια».
