Το ραντάρ του δορυφόρου Mars Express υπέδειξε το 2018 την ύπαρξη μιας υπόγειας λίμνης σε βάθος 1,5 χλμ. κάτω από το έδαφος μίας περιοχής του Νότιου Πόλου του Άρη. Επόμενες μελέτες ενίσχυσαν τα αρχικά ευρήματα πολλαπλασιάζοντας τις πιθανότητες ύπαρξης αυτής της λίμνης.
Έχει διαπιστωθεί ή ύπαρξη νερού σε παγωμένη μορφή στο υπέδαφος του Κόκκινου Πλανήτη το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως για να διευκολύνει την παρουσία του ανθρώπου εκεί. Όμως η ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή και μάλιστα σε περιβάλλον προστατευμένο από τις αφιλόξενες συνθήκες της επιφάνειας του Άρη προκάλεσε ελπίδες για την παρουσία κάποιων μορφών ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο στον πλανήτη.
Όμως μια νέα μελέτη έρχεται να ανατρέψει την όλη εικόνα και να απογοητεύσει όσους ευελπιστούν στην ύπαρξη ζωής στον Άρη. Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters» υποστηρίζουν ότι η λίμνη αυτή δεν υπάρχει και είναι απλά μια… οφθαλμάτη.
Οι ερευνητές στην μελέτη τους υποστηρίζουν ότι τα δεδομένα του συγκεκριμένου ραντάρ επέτρεψαν την τρισδιάστατη χαρτογράφηση ολόκληρου του Νότιου Πόλου και στους χάρτες αυτούς κάνουν την εμφάνιση τους εκατοντάδες ίσως και μερικές χιλιάδες γεωλογικές δομές παρόμοιες με αυτή που εκτιμήθηκε ότι είναι η υπόγεια λίμνη. Σύμφωνα με τους ερευνητές δεν μπορεί το υπέδαφος του Άρη να είναι γεμάτο από υπόγειες λίμνες. Πιθανολογούν ότι οι δομές αυτές αποτελούνται είτε από κάποιες μάζες αργιλώδους υλικού είτε από θαλασσινό νερό σε παγωμένη μορφή.
Θεωρείται δεδομένο ότι στο μακρινό παρελθόν ο Άρη διέθετε μεγάλες θάλασσες ίσως και ένα μεγάλο ωκεανό. Οι ερευνητές θεωρούν πιθανότερο το ενδεχόμενο κάποιες ποσότητες αυτού του νερού όταν ο ωκεανός ή οι θάλασσες εξαφανίστηκαν να βρέθηκαν κάτω από το έδαφος και να πάγωσαν από το να υπάρχουν υπόγειες λίμνες με νερό σε υγρή μορφή. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές οι αρχικές εικόνες και δεδομένα του ραντάρ από το επίμαχο σημείο μπέρδεψαν τους επιστήμονες οδηγώντας τους σε λάθος συμπέρασμα.
Η εξήγηση
Σύμμαχοι της νέας μελέτης είναι πολλοί επιστήμονες που είχαν εξ αρχής εκφράσει αμφιβολίες για την ύπαρξη μιας λίμνης με νερό σε υγρή μορφή και μάλιστα φιλικού στην παρουσία της ζωής. Όπως αναφέρουν για να μπορεί να υπάρχει ένα σώμα νερού σε υγρή μορφή όπως αυτό μιας υπόγειας λίμνης απαιτεί την ύπαρξη ενεργούς υπόγειας ηφαιστειακής δραστηριότητας και της παρουσίας μιας λίμνης μάγματος που θα δημιουργεί θερμοκρασίες στην περιοχή που βρίσκεται μια λίμνη σε τέτοια επίπεδα ώστε να διατηρείται το νερό σε υγρή μορφή.
Όμως τέτοια δραστηριότητα δεν έχει εντοπισθεί μέχρι σήμερα στον Άρη. Κάτω από την παγωμένη επιφάνεια στους πόλους του Άρη οι θερμοκρασίες είναι τουλάχιστον – 68 βαθμούς Κελσίου οπότε ακόμη και αν υπήρχε λίμνη το νερό της δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να διατηρηθεί σε υγρή μορφή.
«Αν αντιπαραβάλουμε την πρώτη μελέτη που υπεδείκνυε την ύπαρξη τις λίμνη με την νέα μελέτη και δούμε τα υπόλοιπα σχετικά στοιχεία η γνώμη μου είναι ότι σε ποσοστό 85% η σωστή ερμηνεία είναι αυτή για την μη ύπαρξη της λίμνης. Ακόμη και αν αυτή η λίμνη υπάρχει η θερμοκρασία της θα είναι πολύ χαμηλή και επίσης θα έχει πολύ υψηλή αλατότητα δύο συνθήκες που πρακτικά αποκλείουν την παρουσία εκεί της ζωής, τουλάχιστον της ζωής όπως εμείς την γνωρίζουμε» αναφέρει ο Έντγκαρ Ριβέρα-Βάλεντιν, πλανητικός επιστήμονας στο Σεληνιακό και Πλανητικό Ινστιτούτο στο Χιούστον ο οποίος δεν πήρε μέρος στην νέα μελέτη.
Παρόλα αυτά οι ερευνητές που απέρριψαν την ύπαρξη της λίμνης στον Νότιο Πόλο του Άρη αφήνουν ένα παράθυρο αισιοδοξίας αναφέροντας ότι μπορεί να υπάρχουν υπόγειες λίμνες στον Κόκκινο Πλανήτη αλλά σε άλλες περιοχές κυρίως τις πιο κεντρικές όπου οι συνθήκες εκεί επιτρέπουν θεωρητικώς τουλάχιστον κάτι τέτοιο.
